تحمل روزهای گرم تابستانی و طاقتفرسا بدون حضور یک کولر امکانپذیر نیست. در واقع با شروع این فصل اکثر مردم به فکر تامین دستگاهی سرمازا برای تولید هوای خنک هستند. انواع دستگاهها و وسایل سرمایشی موجود، به انواع پنکه، کولر آبی و کولر گازی تقسیم میشوند. در واقع استفاده از پنکه به دلیل تولید هوای خنک نامطبوع و خشک بسیار کمتر از دیگر وسایل سرمایشی مورد استفاده قرار میگیرد. اما کولرهای آبی و گازی همچنان در رقابت با هم هستند. سوالی که برای بسیاری از کاربران پیش میآید این است که خرید کولر گازی منطقیتر است یا کولرآبی! در واقع مقایسه کولر آبی و گازی و این شک و تردید بین انتخاب این دو نوع کولر برای بسیاری از کاربران به هنگام خرید کولر پیش میآید.
کولر آبی همانطور که از اسمش مشخص است، از آب برای تهیه هوای خنک و خنکسازی محیط استفاده میکند و کولر گازی با کمک گاز مخصوص چرخه خنکسازی را انجام خواهد داد. در پاسخ به این سوال که کولر آبی بهتر است یا کولر گازی، باید گفت که هر دو دستگاه دارای کارایی و کاربرد خاصی هستند که باید بعد از بررسی مزایا و معایب آنها نتیجهگیری کرد. در ادامه بعد از تعریف کولر گازی و کولر آبی و بررسی آنها به این سوال پاسخ خواهیم داد.
کولر گازی چیست و چگونه کار میکند؟
کولر گازی چیست و چگونه کار میکند؟
کولر گازی یکی از رایجترین سیستمهای تهویه مطبوع بوده که از دو عملکرد متفاوت سرمایشی و گرمایشی پشتیبانی میکند. این دستگاه تهویه مطبوع از پرکاربردترین سیستمهای موجود در بازار است و در بسیاری از منازل مسکونی و خانهها ، آپارتمانها، ادارات و … استفاده میشود. کولر گازی نیز عملکردی مشابه سایر سیستمهای سرمایشی دارد. به این صورت که از یک چرخه تبرید سرمازا بهره میبرد. چرخه یا سیکل تبرید به سیکلی گفته میشود که در آن انرژی الکتریکی به سرما تبدیل میشود. به زبان سادهتر با گرفتن هوای گرم داخل ساختمان و تبدیل آن به هوایی مطبوع و خنک به ایجاد تهویه مطبوع کمک خواهد کرد.
معرفی انواع کولر گازی
در مقایسه کولر آبی و گازی بهتر است که ابتدا تعریف دقیقی از این کولرها داشته باشیم. کولر گازی را میتوان به طور کلی در دو دسته دو تکه و یکپارچه دستهبندی کرد. یکی از متداولترین آنها کولر گازیهای دو تکه هستند که اصطلاحاً به آنها اسپلیت نیز گفته میشود. اسپلیتها در واقع از دو واحد یا یونیت بیرونی و داخلی تشکیل شدهاند. بخشی از آنها که شامل کمپرسور و کندانسور و … است باید در بیرون از ساختمان و محیط داخلی باشد و بخش دیگر آن که شامل فن، دریچههای پخش هوا و … هستند باید در داخل ساختمان نصب شوند. در عوض کولر گازیهای یکپارچه تنها یک واحد دارند. کولر گازیهای پنجرهای نمونهای از کولر گازیهای یکپارچه هستند، که بهصورت واحد بر روی پنجره یا هر مکان دیگری گذاشته میشوند.
گفتنی است که کولرگازی پنجرهای در مقایسه با کولر گازی دو تکه یا اسپلیت قیمت کمتری دارد. ولی در مقابل میزان مصرف انرژی در کولر گازی پنجرهای 2.5 برابر کولرگازی دیواری یا اسپلیت است. همچنین از قدرت خنککنندگی بالایی برخوردار نیستند و قابلیت خنک کردن مساحت زیادی را ندارند.بنابراین هزینهای که بابت خرید کولر گازی اسپلیت پرداخت میکنید، در دراز مدت و بعد از چند وقت استفاده توسط مصرف پایین برق و هزینه ناشی از آن جبران خواهد شد.
کولر آبی چیست و چگونه کار میکند
کولر آبی دستگاه بزرگ آبی رنگی که بر روی پشت بام خانهها گذاشته میشود. البته امروزه شاید چندان کاربردی نباشد چرا که کولرهای گازی جای آن را گرفتهاند. کولر آبی فقط یک دستگاه ساده نیست بلکه برای ارتباط به داخل ساختمان به کانالکشی متعدد و پیچیدهای نیاز دارد. باید از دهانه اصلی کولر آبی کانالهای متعددی برای تمام اتاقهای ساختمان یا منزل مسکونی کشیده شود. اساس کار کولر آبی به این صورت است که با استفاده از تبخیر قطرات آبی که با هوا آمیخته شدهاند برای خنکسازی محیط استفاده میکند.این دستگاه برای خنک کردن هوای گرم مخصوصاً در مناطق گرم و خشک بسیار کاربردی است. کولر آبی با بهرهگیری از فرآیند تبخیر آب به خنک کردن هوا کمک میکند.
مشکلات و معایب رایج کولر آبی
در واقع از اصلیترین مشکلات کولر آبی این است که هوای آلوده و نامطبوع را به راحتی وارد خانه خواهد کرد. این هوای آلوده امکان دارد دارای انواع میکروب و باکتری و عوامل بیماریزا باشد که هزاران بیماری تنفسی به دنبال داشته باشد. به همین دلیل است که اکثر افرادی که به مدت طولانی در معرض هوای کولر آبی قرار میگیرند دچار سردرد و گرفتگی بینی و … خواهند شد. تمام این مشکلات به دلیل هوای آلودهای است که کولر آبی وارد فضای داخلی ساختمان کرده است.
البته موضوع دیگری که هرگز نباید از آن چشمپوشی کرد، پوشالی است که در کولرهای آبی استفاده میشود. این پوشال همیشه در معرض گرد و غبار و هوای آلوده قرار میگیرد و به دلیل اینکه به صورت مداوم خیس است، احتمال تولید انواع قارچ و میکروب و … را بسیار بالا خواهد برد. بنابراین اگر این پوشال هر چند وقت یکبار عوض نشود، احتمال ورود انواع میکروب و باکتری به داخل فضای داخلی ساختمان بسیار بالا خواهد بود و باعث انواع بیماریهای تنفسی خواهد شد.
مقایسه کولرآبی و گازی از نظر اقلیم و شرایط آب و هوایی
یکی دیگر از موارد مقایسه کولر آبی و گازی تفاوت در شرایط و اقلیم آب و هوایی است. در واقع کولر آبی برای هر شرایط آب و هوایی مناسب نیست و باید فقط در آب و هوای خشک از آن استفاده کرد. برای نمونه شهرهایی مانند یزد، کرمان و خراسان و سایر شهرهای جنوبی کشور که هوای خشکی دارند، برای استفاده از کولر گازی مناسب هستند. به این دلیل که کولرگازی به علت تبخیر قطرات ریز آب همیشه مقداری رطوبت ایجاد میکند و باعث از بین رفتن این خشکی هوا میشود.
اما این نوع کولر هرگز برای استفاده در مناطق شرجی کشور که آب و هوایی مرطوب دارند مناسب نیست و در این مناطق بهتر است که حتماً از کولر گازی استفاده شود. هر چند برای مناطق خشک نیز امکان استفاده از کولر گازی وجود دارد و بهترین نتیجه را نیز خواهد داشت. اما اگر به خرید کولر آبی به هر دلیلی اصرار دارید، بهتر است که از آن فقط برای مناطق با آب و هوای خشک استفاده کنید.
تفاوت کولر آبی و گازی از نظر مصرف انرژی
یکی از مهمترین دلایلی که برخی از افراد از خرید کولر گازی منصرف میشوند، مصرف بالای انرژی در آن است. این مورد در مقایسه کولر آبی و گازی نیز اهمیت دارد و نباید از آن غافل بود. در واقع کولرهای گازی در مقایسه با کولرهای آبی مصرف برق زیادی دارند ولی در عوض کولرهای آبی نیز با مصرف آب بیرویه برای محیط زیست و این شرایط و بحران کمآبی تهدیدی جدی به حساب میآیند.
اما در ساختار کولرهای گازی با تعبیه کردن انواع قابلیتها، فناوریها و تکنولوژیها میزان مصرف انرژی بسیار کاهش یافته است. در واقع برای کاهش دادن مصرف انرژی نیز از فناوریها و قابلیتهایی بهره گرفته شده است و با رعایت اصول و موارد استاندارد میتوان میزان مصرف انرژی را در کولر گازی کاهش داد. توجه کردن به مواردی مانند مساحت محیط و نوع کاربری آن، مجهز بودن به فناوری اینورتر و … از موارد مهم برای کاهش دادن میزان مصرف انرژی است.
معایب کولر آبی نسبت به کولر گازی
شرایط آب و هوایی و اقلیم مناسب یکی از موارد مقایسه کولر آبی و گازی است.همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، تولید رطوبت و وارد کردن مقداری رطوبت به هوای محیط از عوامل بازدارنده استفاده از کولر آبی برای مناطق مرطوب یا مناطق با آب و هوای شرجی است. در واقع تولید رطوبت باعث شده تا استفاده از کولر آبی فقط برای مناطق خشک مناسب باشد. هر چند در بسیاری از موارد کولرهای آبی از پس خنک کردن محیط برنمیآیند چرا که از قدرت خنککنندگی بالایی برخوردار نیستند. در واقع با افزایش دمای محیط و گرمتر شدن محیط، قدرت کولرهای آبی نیز برای خنک کردن کاهش خواهد یافت.
یکی دیگر از معایب کولر آبی، استفاده و مصرف آب است. در واقع میزان مصرف آب یک کولر آبی بر اساس ظرفیت آن تعیین خواهد شد. هر چه یک کولر آبی ظرفیت بیشتری داشته باشد، میزان مصرف آب آن نیز بیشتر خواهد بود. با توجه به این مورد میتوان گفت که مصرف بالای آب در این کولرها در مواقع و فصول کمآبی سال میتواند مشکلساز باشد.
کولر آبی به دلیل اینکه بر روی پشت بام نصب میشود، برای اینکه تمام اتاقها را خنک کند به کانال کشی نیاز دارد. کانال کشی نیز نیازمند هزینهای اضافی است و باید حتما به صورت کاملاً عایقبندی شده و مطمئن انجام شود.
نداشتن ریموت کنترل از دیگر معایب کولر آبی است. در واقع کنترل از راه دور و یا کنترل دقیق برای کولر آبی ممکن نیست و نهایت کنترلی که میتوان بر روی این دستگاه داشت، خاموش/روشن کردن و تنظیم سرعت آن در دو سطح از پیش تعریف شده است.
کولرهای آبی و گازی ساز و کار متفاوتی با هم دارند. به این صورت که کولر آبی هوای آلوده بیرون را وارد خانه خواهد کرد و امکان دارد این هوا دارای انواع میکروب و باکتری بیماریزا باشد. اما در کولر گازی داستان متفاوت است و هوایی مطبوع و خنک در فضا پخش خواهد شد.
مزایای کولر آبی نسبت به کولر گازی
از مزایای اصلی کولرهای آبی میتوان به کممصرف بودن آن اشاره کرد. در واقع کولر آبی میزان مصرف انرژی پایینی دارد و همین موضوع باعث شده تا کاربران با خیال راحت آن را در روزهای گرم روشن کنند. علاوه بر این قیمت کولر آبی در مقایسه با کولر گازی کمتر بوده، که قیمت آن در خرید بسیار تاثیرگذار است. کم مصرف بودن و قیمت مناسب میتواند از عوامل اصلی خرید این نوع کولر باشد، اما در مقابل تولید هوای نامطبوع و ناخوشایند، ایمنی کم و … از معایب استفاده از کولر آبی هستند که بسیاری از مردم را از خرید منصرف میکنند.
یکی از موارد دیگری که میتوان از آن برای مقایسه کولر آبی و گازی استفاده کرد، قیمت است. کولرهای آبی در کل قیمت تمام شدهی کمتری نسبت به کولرهای گازی دارند و این مورد میتواند یکی از مزایای این نوع کولرها باشد. البته هر چند قدرت خنککنندگی کولرهای آبی و میزان ایمنی و رعایت مسائل بهداشتی در کولرهای آبی در سطح بسیار پایینتری قرار دارد.